شهودگروی اخلاقی قاضی عبدالجبار معتزلی
author
Abstract:
شهودگروی اخلاقی مکتبی در فلسفهی اخلاق است که در قرن بیستم ظهور یافت و نظرهای بسیاری را به خود جلب نمود. آرای متفکران این مکتب را میتوان به سه مدعای اصلی عینیت حقایق اخلاقی، وجود مفاهیم و گزارههای اخلاقی پایه و شرط بودن بلوغ عقلی برای فهم بداهت حقایق پایهی اخلاقی فروکاست. قاضی عبدالجبار همدانی، متکلم و فقیه بزرگ معتزلی، در جای جای کتب کلامی خود، مباحثی فرااخلاقی را مطرح کرده که بسیار با نظرهای شهودگرایان اخلاقی مشابهت دارد. سعی ما بر این است که اعتقاد وی به سه اصل اساسی شهودگروی را نشان دهیم.
similar resources
نظریه اخلاقی قاضی عبدالجبار معتزلی
قاضی عبدالجبار گرچه به عنوان متکلم معتزلی مشهور است، با توجه به نظرات اخلاقی او در کتب کلامی بیشک می توان او را یک فیلسوف اخلاق نیز نامید. در این مقاله ما در صدد هستیم تا نظرات اخلاقی او را در باب اخلاق هنجاری و فرا اخلاق بیان کنیم. عبدالجبار یک فیلسوف اخلاق عقل گرا است که منشأ الزامات اخلاقی را عقل دانسته و درستی و نادرستی اعمال را به وسیله عقل قابل کشف می داند. او یک ذاتگراست یعنی درستی و ...
full textنظریه اخلاقی قاضی عبدالجبار معتزلی
قاضی عبدالجبار گرچه به عنوان متکلم معتزلی مشهور است، با توجه به نظرات اخلاقی او در کتب کلامی بی شک می توان او را یک فیلسوف اخلاق نیز نامید. در این مقاله ما در صدد هستیم تا نظرات اخلاقی او را در باب اخلاق هنجاری و فرا اخلاق بیان کنیم. عبدالجبار یک فیلسوف اخلاق عقل گرا است که منشأ الزامات اخلاقی را عقل دانسته و درستی و نادرستی اعمال را به وسیله عقل قابل کشف می داند. او یک ذات گراست یعنی درستی و ن...
full textدعا از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی
قاضیعبدالجبار همدانی شرایط دعا را اراده، علم به مقام کسی که از او طلب میکنیم، بیان قید خالی بودن از مفسده، و خاضع و خاشع بودن می داند. در دیدگاه معتزلی وی، فلسفهی دعا لطف بودن آن است. وجه لطف بودن دعا، این است که خداوند ما را امر به دعا کردن فرموده و خدا امر به کار قبیح نمیکند. دعا تقسیمهایی دارد. دعا در حق غیر و لعنت، دعا برای مؤمن، فاسق و کافر، دعا برای امر حسن یا قبیح و نیز دعا برای اموا...
full textدلالت معجزه از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی
در این مقاله دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی در باب مدلول معجزات بر اساس روششناسی خاص او بررسی میشود. عبدالجبار طریق مشهور متکلمان در دلالت معجزه بر صدق ادعای پیامبر، یعنی تمسک به حکمت الاهی را پیش گرفته، اما طرح این دلالت در قالب دلالت وضعی و پرداختن نظریهای به نام «مواضعه» کار وی را از سایرین متمایز نموده است. این تلاش وی در جهت نشان دادن معقولیت معجزه بسیار کارآمد به نظر میرسد. همچنین وی ب...
full textذهنیتگرایی از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی
در این مقاله سعی شده است با روش توصیفی ـ تحلیلی دیدگاه قاضی عبدالجبار در مورد مناقشه معرفتی ذهنیتگرایی در سه حیطه متافیزیکی (هویات خارجی)، ارزشهای اخلاقی و ارزشهای زیباشناختی بیان شود. هرچند تا کنون پژوهشهایی درباره عینیت یا ذهنیت ارزشهای اخلاقی از دیدگاه عبدالجبار انجام شده، اما کار مستقلی که به بررسی ذهنیتگرایی در هر سه حیطه پرداخته باشد،...
full textMy Resources
Journal title
volume 10 issue 34
pages 61- 82
publication date 2013-03-18
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023